Bagdad-batterij: in de oude wereld kon galvaniseren worden gebruikt

Sommige vondsten van archeologen veroorzaken nog steeds veel vragen en zijn het onderwerp van onophoudelijke geschillen tussen historici. Sommige deskundigen beschouwen bijvoorbeeld de batterij van Bagdad, die in het Nationaal Museum van Irak is opgeslagen, als een oude galvanische cel en bewijzen dit zelfs door eenvoudige experimenten uit te voeren. Maar sceptische wetenschappers geloven dat een item dat meer dan 2000 jaar oud is op geen enkele manier een galvanische cel kan zijn, maar slechts een vat voor het opslaan van rollen.

De batterij in Bagdad werd gevonden tijdens opgravingen van de oude Parthische nederzetting van Khujut-Rabu, in Irak. En de eerste onderzoeker van dit mysterieuze onderwerp was de Duitse archeoloog Wilhelm Koenig. Dit artikel lijkt op een hol vat van 13 centimeter hoog, waarin zich een koperen cilinder met een ijzeren staaf bevindt. De hals van het vat was bedekt met bitumen, waardoor een metalen staaf met sporen van corrosie passeerde.

Aanvankelijk werd de vondst toegeschreven aan de periode van het Parthische koninkrijk (III eeuw voor Christus - III eeuw na Christus), maar later, met een gedetailleerde analyse van het materiaal van het schip, werd aangenomen dat de vondst behoort tot de periode van het Sassanische koninkrijk (III- VII eeuw), maar in elk geval was het schip van eerbiedwaardige leeftijd. Desondanks deed de schrijver van de vondst Wilhelm Koenig een gewaagde veronderstelling: een vreemd vat zou de eenvoudigste galvanische cel kunnen zijn. Met dit apparaat kunnen oude meesters, met behulp van de galvanisatiemethode, de dunste lagen goud en zilver aanbrengen. Voorbeelden van dergelijke producten onder de artefacten van de oude wereld zijn er in overvloed.

De veronderstelling van Koenig is in de praktijk herhaaldelijk bevestigd, onder meer door verschillende gerespecteerde wetenschappers. Om zo'n "batterij" te laten werken, heb je zuur of alkali (elektrolyt) nodig, wat een elektrische spanning zou veroorzaken. Wetenschappers hebben experimenten uitgevoerd met eenvoudige zuren, die bij mensen uit de oudheid bekend zijn. Als resultaat van experimenten leverde wijnazijn of citroensap een spanning van 0,5 tot 2 volt, en dit was voldoende om het vat te gebruiken bij het galvaniseren.

Maar de batterij van Bagdad blijft op dit moment het enige van dit soort, zoiets is nog nooit gevonden. Om deze reden hebben de meeste wetenschappers tot nu toe geen conclusies getrokken en is een ongewoon onderwerp een mysterie gebleven.