Nog steeds zichtbaar in ruimtebeelden: een verlaten kanaal tussen de Yenisei en de Ob

De overgrote meerderheid van de Russische scheepvaartkanalen bevindt zich in het Europese deel van het land. Maar eenmaal in Siberië functioneerde een kunstmatige waterweg die de Ob en de Yenisei met elkaar verbond. Vandaag zullen we het hebben over het Ob-Yenisei of Ket-Kass-kanaal, dat in het midden van de vorige eeuw werd verlaten, maar nog steeds wordt aangegeven op kaarten en duidelijk zichtbaar is in ruimtebeelden.

Ket-Kass, of het Ob-Yenisei-kanaal, ligt in de grensgebieden van de regio Tomsk en het Krasnoyarsk-gebied. Het kanaal loopt door laaggelegen wetlands en verbindt de rivier Ket (de rechter zijrivier van de Ob) met de rivier Kas (de linker zijrivier van de Yenisei). Het kanaal zelf is 8 kilometer lang, de rest van de waterweg loopt door kleine taiga-rivieren.

De waterweg van de Ob naar de Yenisei begon bij de bron van de rivier de Ket. Toen gingen de schepen stroomopwaarts langs de rivieren Ket, Ozernaya, Lomovataya, Yazevaya en vielen in het meer Vodorazdelnoe. Het meer is verbonden met de rivier de Kleine Kas door een kunstmatig kanaal van 8 kilometer lang. Small Kas behoort al tot het Yenisei-bekken en is een zijrivier van de Kas (of Big Kas) rivier die uitmondt in de Yenisei.

Het is interessant dat het idee om een kanaal te bouwen dat de stroomgebieden van de Ob- en Yenisei-rivieren zou verbinden, ontstond aan het begin van de 18e-19e eeuw. Maar op dat moment bleek de aanleg van een kanaal in moeilijk bereikbare wetlands onmogelijk. Het was pas in 1883 dat fondsen werden gevonden voor de aanleg van het kanaal, en tegen het begin van de jaren 1890 was het al gebouwd en de eerste schepen passeerden het. Toegegeven, de kleine Siberische rivieren en het kanaal zelf waren nogal ondiep, dus niet alle schepen konden langs de Ob-Yenisei-route varen. Tijdens de overstromingsperiode kon het kanaal schepen bedienen met een verplaatsing van maximaal 80 ton, en de rest van de tijd niet meer dan 8 ton en kon schepen met een diepgang van niet meer dan 1,25 meter worden doorgelaten. Bovendien beperkte het harde Siberische klimaat de navigatieperiode langs het Ob-Yenisei-kanaal tot slechts 3,5 maanden.

Na de opening was het de bedoeling om het kanaal verder te moderniseren, uit te breiden en te verdiepen en extra sluizen te bouwen. Maar de aanleg van de Trans-Siberische spoorweg verminderde de rol van het kanaal als een veelbelovende transportader van de regio aanzienlijk, en het benodigde bedrag werd niet langer gevonden om het te verbeteren. Toen begon de Eerste Wereldoorlog, de burgeroorlog en er was geen sprake van voltooiing of verdieping van het kanaal. Het is bekend dat in de jaren 40 van de vorige eeuw stoomboten en boten langs het Ob-Yenisei-kanaal passeerden, maar al in het midden van de eeuw werd het kanaal verlaten. Later, in de jaren 1980, werden hydrologen en ingenieurs naar het kanaalgebied gestuurd om het terrein te bestuderen en de haalbaarheid van het herleven van het kanaal te bepalen. Maar op de grond gebaseerde expedities en gedetailleerde luchtfotografie vielen een teleurstellend oordeel uit over het kanaal: de aanleg van een waterweg in moeilijk te bereiken, bijna onbewoond, moerassig terrein werd als ongepast beschouwd.

Tegenwoordig herinnert bijna niemand hem, en slechts een paar lokale bewoners, lokale historici en watertoeristen zijn zich bewust van het bestaan ervan. Trouwens, liefhebbers van reizen in wilde plaatsen met een interessante geschiedenis nemen vaak de passage van het kanaal op in hun routes.