Korte kapsels en minirokken: hoe Iran leefde tijdens de laatste controle slechts 40 jaar geleden

De Islamitische Republiek Iran tot 1979 heette de Shahanshah-staat van Iran, geleid door heersers van de Pahlavi-dynastie. De laatste sjah van Iran, Mohammed Reza Pahlavi, leidde het land sinds 1941 en ging de geschiedenis in als een actieve hervormer gericht op de westerse wereld.

Reza Pahlavi, de vader van de laatste Shah, ging in de jaren twintig op weg naar de modernisering en industrialisatie van het land. Dit beleid werd voortgezet door zijn zoon Mohammed, die de troon bestormde onder moeilijke omstandigheden. Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog bezetten Britse en Sovjet-troepen Iran, uit angst voor een Duitse aanwezigheid in de regio. Later, toen de geallieerden de onafhankelijkheid van Iran besloten en de troepen terugtrokken, klom Mohammed Reza Pahlavi de troon op.

De laatste sjah van Iran ontving een uitstekende opleiding. Op 17-jarige leeftijd studeerde hij af aan een kostschool in Zwitserland en studeerde vervolgens twee jaar aan de officiersschool in Teheran. De jonge sjah was op 21-jarige leeftijd de troon opgestegen en werd geconfronteerd met veel interne politieke tegenstrijdigheden. Ze overleefde de aanslag en de staatsgreep. Maar uiteindelijk slaagde hij erin de macht in zijn handen te concentreren, en de Shah ging op weg naar de hervorming en modernisering van het land.

Buitenlandse experts werden uitgenodigd in Iran voor het ontwerp en de bouw van industriële installaties. Bijzonder nauw was de samenwerking van Iran met de USSR en de socialistische landen van Europa. Actief gebouwde bedrijven van lichte industrie en engineering complex. Naast de industrialisatie werd een grootschalige landhervorming doorgevoerd, waardoor meer dan de helft van de Iraanse boeren eigenaar werd van hun eigen land.

In sociaal opzicht is ook het leven van de Iraniërs aanzienlijk veranderd. Dit gold met name voor vrouwen die ten tijde van de laatste Shah misschien wel de ruimste rechten in de geschiedenis van het land genoten. Vrouwen konden een opleiding volgen die gelijkwaardig was aan die van mannen, gekleed in de nieuwste Europese mode en in badpakken op het strand kunnen verschijnen. Bovendien namen vrouwen actief deel aan het politieke, culturele en sociale leven van het land.

Tijdens het bewind van de laatste Shah van Iran kwamen moeilijke tijden. Hij werd gedwongen te manoeuvreren tussen sterke buitenlandse politieke krachten in de persoon van Engeland, de USSR en de VS. Het struikelblok in deze zaak was destijds Iraanse olie. Als gevolg van de gemaakte afspraken ontving Iran 50% van de winst uit de olieproductie op zijn grondgebied, dat werd bezet door het International Oil Consortium. En na de nationalisatie van het consortium in 1951, namen de inkomsten van Iran uit de verkoop van olie aan Europa aanzienlijk toe.

Maar de volkomen veilige economische en sociale situatie in het land redde de sjah en zijn regering niet van de revolutie die in 1979 plaatsvond. De laatste sjah van Iran stierf in ballingschap, een jaar nadat hij zijn land had verlaten en werd begraven in Egypte.

Shah Mohammed Reza Pahlavi was drie keer getrouwd en hij scheidde officieel van zijn eerste twee vrouwen vanwege het feit dat ze geen erfgenaam konden krijgen. En alleen de derde vrouw van Shah Farah Diba beviel van twee zonen. De oudste van hen, Reza Kir Pahlavi, is tegenwoordig het hoofd van het Pahlavi-huis en woont in de Verenigde Staten.