De snelste evolutie, die enkele maanden duurde

Evolutie duurt meestal erg lang. Terwijl dinosaurussen evolueerden tot moderne vogels, zijn er tientallen, zo niet miljoenen jaren verstreken. Mensen op een lang evolutionair pad brachten ook miljoenen jaren door aan ontwikkeling. De wetenschap kent echter ook voorbeelden van een zeer snelle evolutie, die zich in slechts één seizoen of zelfs in één weerfenomeen kan afspelen.

Geen geluk met het weer

Reeds aan het begin van de 19e en 20e eeuw merkte de Amerikaanse bioloog Hermon Bampas op dat als gevolg van een sterke sneeuwstorm individuele mussen in de bevolking merkbaar groter werden om de volgende soortgelijke storm beter te overleven. Sindsdien is het echter moeilijk geweest om andere voorbeelden van snelle evolutie te vinden - juist vanwege de snelheid. Alleen met de ontwikkeling van genetische tests zijn dergelijke bevindingen vaker begonnen te verschijnen.

Hagedissen van de Noord-Amerikaanse anolis-soort met rode hals, die op de grens van Mexico en Texas leven, hebben bijvoorbeeld binnen enkele maanden na een ongewoon koude winter genetische tolerantie voor kou ontwikkeld. Dit zijn thermofiele reptielen die in Cuba zijn verschenen en ontwikkeld. Ze vonden lang geleden hun weg naar het vasteland, maar een lange periode van erg koud weer kan echt ernstige schade aanrichten aan hun bevolking. Dat was de winter van 2013.

Onmiddellijke evolutie

In augustus 2013 vingen onderzoekers hagedissen van deze soort uit vijf verschillende plaatsen in Texas en legden ze in koelhuizen om het effect van de kou op hun motorische functie te controleren. Het bleek dat individuen uit Zuid-Texas de coördinatie verloren bij een temperatuur van 11 ° C, maar degenen die werden gevangen in het noorden van de staat overleefden tot 6 graden.

Toen de winter een paar maanden later kwam en de temperatuur daalde tot dieptepunten die de afgelopen 15 jaar niet werden waargenomen, vingen de onderzoekers opnieuw verschillende overlevende hagedissen uit alle vijf de plaatsen. Een experiment in de koelkast toonde aan dat de zuidelijkste anolen een veel grotere vorstbestendigheid hebben dan hun "landgenoten" die in de zomer werden gevangen: nu konden ze kou tot 6 ° C weerstaan. Dit experiment werd ook bevestigd door veranderingen in de genetische code van deze reptielen: de populatie veranderde deze in slechts één seizoen.

Dit is trouwens niet het enige interessante feit van aanpassing van anolen aan de omgeving. Hagedissen die in de buurt van steden wonen, hebben dus meer plakkerige pootoppervlakken dan hun "dorps" broers. Zo pasten ze zich aan om beter vast te houden aan glas en metaal.